FRIABLE Preservation and Valorisation of Friable Media on Paper.

2022 > 2026

Promotor(s) : Dr. Inga Rossi-Schrimpf (RMFAB), Marjolijn Depulpaep (KIK-IRPA), Prof. Estelle Van Geyts (ENSAV, La Cambre), Prof. Dr. Lieve Watteeuw (KU Leuven), Leila Sauvage (Rijksmuseum)

Onderzoeker(s) : Lise Vandewal (RMFAB), Juliette François (KIK-IRPA), Marie-Noëlle Grison (RMFAB/KU Leuven), Ana Oñate Muñoz (ENSAV La Cambre)

Projecten Vorige Volgende

Het project FRIABLE onderzoekt de kwetsbaarheid van moderne werken op papier met poederige materialen zoals pastel, houtskool en krijt. Het heeft tot doel een protocol te ontwikkelen voor het behoud en beheer van dit soort collecties en het opleiden van professionals voor preventieve conservering van dit type werken.

Dit onderzoek zal zich focussen op de collectie van werken op papier in bros materiaal, te dateren aan het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw. Deze periode bracht een herleving van het gebruik van pastel en andere poederige materialen met zich mee, vaak in combinatie met andere media. Ook in het Belgische artistieke landschap werd gretig gebruik gemaakt van deze hernieuwde belangstelling in materialen zoals pastel, krijt en houtskool. Zowel voor voorbereidende studies als voor grote autonome werken gingen kunstenaars als Fernand Khnopff, James Ensor, Alix d’Anethan, William Degouve de Nuncques, Jules Schmalzigaug, Léon Spilliaert, Félicien Rops en Constantin Meunier naar deze materialen grijpen. De steeds groeiende interesse in deze artistieke periode vormt vandaag de dag een uitdaging voor de conservatie, transport en tentoonstelling van dit type werken.

Het doel van dit BRAIN-be 2.0 project, gefinancierd door BELSPO, is tweeledig. Allereerst wil het de fragiliteit van moderne werken met poederige materialen op papier onderzoeken. Bijkomend wil het een protocol uitwerken om de instandhouding van deze fragiele werken te garanderen en zo professionals opleiden voor een betere conservering. Een eerste stap in het onderzoek is het karakteriseren en catalogiseren van de brede waaier aan werken op papier in de collectie van het KMSKB. Deel hiervan zijn de reconstructie van het verleden van elk van de werken, het vaststellen van hun conditie en het uitwerken van een technisch vocabularium. Deze fase vormt de basis voor een uitgebreide risico- en waarde-analyse. Een selectie van werken, het research corpus, wordt diepgaand onderzocht aan de hand van microfotografie, oppervlaktetopografie, multispectrale en narrow-band beeldvorming, micro- en macro-XRF en FORS. Het linken van alle voorgaande fases zal leiden tot de uitwerking van een concrete methodologie voor het omgaan met friable media in verschillende collecties. Resultaten worden gedeeld in de vorm van artikels, workshops en praktische richtlijnen.

FRIABLE is een interdisciplinair onderzoek dat kennis uit de (technische) kunstgeschiedenis, conservatie, ingenieurswezen en collectiemanagement samenbrengt. Hiervoor slaan de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België (KMSKB) de handen in elkaar met de KU Leuven (KUL), het Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium (KIK-IRPA), de École Nationale Supérieur des Arts Visuels (ENSAV La Cambre) en het Rijksmuseum Amsterdam.

Het FRIABLE-project is een BRAIN-project, gesteund door BELSPO.

In kader van dit onderzoek organiseren de KMSKB samen met zijn partners van 14.09 tot 16.09.2022 een (vrijwillige) workshop voor masterstudenten restauratie en/of (technische) kunstgeschiedenis. Meer info over de kandidaatstelling vind je hier.

Contact : friable@fine-arts-museum.be

 

**File(s)